Tip: Chordata - Xordalılar print
Xordalılar heyvanlar aləminin ən əsas tipi hesab olunur. Bu tipə 100.000-ə qədər növ daxildir. Xordalılar üçün bir sıra xüsusiyyətlər xarakterikdir. Onların bədəninin əsasını bütöv və ya buğumlu bel sütunu təşkil edir. Buna xorda deyilir. Xorda ox skelet olub, vakuollaşmış hüceyrələrdən ibarətdir. O, primitiv orqanizmlərdə bütün ömrü boyu qalır. Ali orqanizmlərdə isə o, onurğa fəqərələri ilə əvəz olunur.
Xordalılar anlayışı onurğalılar və bəzi onurğasızları əhatə edir.
Bel sütununun üzərində boru formalı mərkəzi sinir sistemi yerləşir. Bel sütununun altı ilə həzm borusu uzanır. Bu borunun ön tərəfi ağızla, arxa tərəfi isə anus dəliyi ilə bitir. Həzm borusunun ön hissəsi udlaq adlanır. Udlağın yanında sıra ilə düzülmüş qəlsəmə yarıqları var. Bu səbəbdən udlaq həm qidalanmada, həm də tənəffüsdə iştirak edir. Həzm borusunun udlaq hissəsinin altında qan-damar sisteminin mərkəzi olan ürək yerləşir. Sadaladığımız özünəməxsus xüsusiyyətlərlə yanaşı, xordalılar üçün bədənin üçqatlı olması, ikitərəfli simmetriyası, ikinci bədən boşluğu xarakterikdir.
Xordalıların 3 alt tipi məlumdur:
- Alt-tip: Acrania
- Alt-tip: Tunicata - Qişalılar
- Alt-tip: Craniata və ya Vertebrata - Kəlləlilər və ya Onurğalılar
Alt-tiplər |
Siniflər |
Kəlləsizlər (Acrania və ya Cephalochordata) |
Leptokardilər (Leptocardii) sinfi |
Qişalılar (Tunicata) |
Assidilər (Ascidiacea) sinfi |
Lavralar (Lavracea) sinfi |
|
Salplar (Thaliacea) sinfi |
|
Kəlləlilər (Craniata) və ya Onurğalılar (Vertebrata) |
Hiperoartiyalar (Hyperoartia) sinfi |
Miksinlər (Myxini) sinfi |
|
Qığırdaqlı balıqlar (Chondrichthyes) sinfi |
|
Şüaüzgəcli balıqlar (Actinopterygii) sinfi |
|
Pərüzgəcli balıqlar (Sarcopterygii) sinfi |
|
Suda-quruda yaşayanlar (Amphibia) sinfi |
|
Sürünənlər (Reptilia) sinfi |
|
Quşlar (Aves) sinfi |
|
Məməlilər (Mammalia) sinfi |