Sinif: Dicotyledoneae - İkiləpəlilər print

Ali bitkilərin ən böyük sinfi olan bu taksondan hazırda 7 alt sinfə, 60 sıraya, 429 fəsiləyə və 10 000 cinsə aid olan 200 000 mindən çox növ təyin edilmişdir. Onlar, əsasən, rüşeymdə qarşı-qarşıya yerləşən iki ləpə (rüşeym yarpağı) olması ilə xarakterizə olunur. İkiləpəlilərdə kök mil kök sisteminə malikdir, rüşeym kökcüyü əsas kökə çevrilir. Rüşeymdən yuxarıya doğru gövdəcik və aşağıya doğru rüşeym kökcüyündən  mil kök inkişaf edir. Kambi qatı olduğundan gövdələri qalınlaşır. Gövdədə ötürücü topaları gövdədə dairəvi şəkildə yerləşir. Yarpaqlarının damarlanması torvaridir. Çiçək üzvləri, əsasən, dairəvi düzülüşlü və 4 - 5 hissədən ibarət olur. İkiləpəlilər içərisində bitkilərin ağac və kol formaları daha çoxdur. Hazırda Azərbaycan florasında bu sinfin 130 fəsilə, 854 cins üzrə 3000-dən çox növü aşkarlanmışdır.

                                                     Azərbaycan florasının əsas ikiləpəliləri (A.Əskərov)

 

Fəsilə

Cinslər

Növlər

Aceraceae (Ağcaqayınkimilər)

1

14

Aizonaceae (Ayzonkimilər)

1

1

Amaranthaceae (Pəncərçiçəklilər)

3

13

Anacardiaceae (Sumaqkimilər)

3

5

Apocynaceae (Kəndirçiçəklilər)

3

5

Araliaceae (Daşsarmaşığıkimilər)

1

4

Aristolochiaceae (Zəravəndkimilər)

1

4

Asclepiadaceae (Quduzotukimilər)

3

7

Asteraceae (Asterçiçəklilər)

137

551

Aquifoliaceae (Şümşəkimilər)

1

1

Azollaceae (Azollakimilər)

1

1

Balsaminaceae (Balzaminkimilər)

1

2

Basellaceae (Bazillakimilər)

1

1

Berberidaceae (Zirinckimilər)

4

11

Betulaceae (Tozağacıçiçəklilər)

2

8

Biebersteiniaceae (Biberşteyniyakimilər)

1

1

Bignoniaceae (Biqnoniyalar)

4

    8

Boraginaceae (Göyzəbankimilər)

30

 86 (100)

Brassicaceae (Kələmçiçəklilər)

74

248

Buddlejaceae (Budleyakimilər)

1

2

Buxaceae (Şümşadçiçəklilər)

1

4

Callitrichaceae (Suulduzukimilər)

1

3

Calycanthaceae ( Kalikantkimilər)

1

1

Campanulaceae (Zəngçiçəyikimilər)

6

52

Cannabaceae (Kənafkimilər)

2

3

Capparidaceae (Kövərkimilər)

2

4

Caprifoliaceae (Doqquzdonkimilər)

3

13

Caryophyllaceae (Qərənfilçiçəklilər)

35

210

Celastraceae (Gərməşovkimilər)

2

8

Celtidaceae (Dağdağankimilər)

1

6

Ceratophyllaceae (Buynuzyarpaqkimilər)

1

3

Chenopodiaceae (Tərəçiçəklilər)

33

112

Cistaceae (Çobanqarğısıkimilər)

2

9

Cneoraceae(Knerokimilər)

1

1

Convolvulaceae (Sarmaşıqkimilər)

4

12

Cornaceae (Zoğalçiçəklilər)

2

5

Corylaceae (Fındıqçiçəklilər)

2

5

Crassulaceae (Dovşankələmikimilər)

7

31

Cuscutaceae (Qızılsarmaşıqkimilər)

1

7

Cucurbitaceae (Boranıçiçəklilər)

4

5

Dipsacaceae (Fırçaotukimilər)

5

31

Datiscaceae (Dəliçətənəkimilər)

1

1

Ebenaceae (Ebenaçiəçəklilər)

1

3

Elaeagnaceae (İydəkimilər)

2

6

Elatinaceae (Hüyəməçiçəklilər)

2

2

Empetraceae (Şümrəkçiçəklilər)

1

1

Ericaceae (Erikaçiçəklilər)

2

6

Eucommiaceae (Eykomkimilər)

1

1

Euphorbiaceae (Südləyənkimilər)

7

53

Fabaceae (Paxlalılar)

70

460

Fagaceae (Fıstıqçiçəklilər)

3

11

Frankeniaceae (Sayqacotuçiçəklilər)

1

2

Fumariaceae (Şahtərəkimilər)

1

6

Gentianaceae (Acıçiçəkkimilər)

6

22

Geraniaceae (Ətirşahçimçiçəklilər)

3

35

Grossulariaceae (Rusalçasıkimilər)

2

5

Globularicaea (Qlobulariyakimilər)

1

2

Haloragaceae (Filqiləkimilər)

1

2

Hamamelidaceae (Dəmirağacıçimçəklilər)

1

1

Hippocastanaceae (Atşabalıdıkimilər)

1

1

Hippuridaceae (Suşamcığıkimilər)

1

1

Hydrangeaceae (Hortenziyakimilər)+

3

10

Hydrocaryaceae (Sufındığıkimilər)

1

1

Hypericaceae (Dazıçiçəklilər)

1

21

Juglandaceae (Qozçiçəklilər)

3

6

Labiatae (Dodaqkimilər)

42

228

Lauraceae (Lavrkimilər)+

2

3

Lentibulariaceae (Qovuqcakimilər)

1

1

Linaceae (Zəyrəkkimilər)

1

18

Lythraceae (Ağlarotkimilər)

6

15

Magnoliaceae (Maqnoliyalar)+

1

2

Malvaceae (Əməköməcikimilər)

10

35

Menyanthaceae (Suyoncasıkimilər)

2

2

Meliaceae (Meliykimilər)

1

2

Monotropaceae (Monotropakimilər)

1

1

Myrtaceae (Mərsinkimilər)+

3

12

Nelumbonaceae (Şanagülləkimilər)

1

1

Nitrariaceae (Şorgiləkimilər)

1

2

Nyctaginaceae (Gecəçiçəyikimilər)

1

2

Nymphaeaceae (Nilufərkimilər)

1

2

Oleaceae (Zeytunkimilər)

5

16

Onagraceae  (Onaqrakimilər)

4

21

Orobanchaceae (Kəhrəkimilər)

4

65

Oxadidaceae (Turşəngkimilər)

2

2

Paeoniaceae (Pionkimilər)

1

3

Papaveraceae (Xaşxaşkimilər)

7

46

Parnassiaceae (Ağtərəkimilər)

1

1

Pedaliaceae (Küncütkimilər)

1

1

Peganaceae (Üzərrikkimilər)

1

1

Phytolaccaceae (Çiçəbaharkimilər)

1

1

Plantagenaceae (Bağayarpağıkimilər)

1

14

Platanacea (Çinarkimilər)

1

2

Plymbaginaceae (Qurşunçiəklilər)

4

25

Polygalaceae (Südotukimilər)

1

9

Polygonaceae (Qırxbuğumkimilər)

6

55

Portulacaceae (Pərpərənkimilər)

1

2

Primulaceae (Novruzçuçəyikimilər)

8

26

Punicaceae (Narkimilər)

1

1

Pyrolaceae (Pirolakimilər)

2

4

Ranunculaceae (Qaymaqçiçəklilər)

23

97

Rezedaceae (Rezedakimilər)

1

6

Rhamnaceae (Murdarçakimilər)

5

10

Rosaceae (Gülçiçəklilər)

29

195

Rubiaceae (Boyaqotukimilər)

11

68

Rutaceae (Sədokimilər)

9

21

Salicaceae (Söyüdçiçəklilər)

2

25

Sambucusaceae (Kəndəlaşkimilər)

1

3

Santalaceae (Kətəvkimilər)

1

5

Sapindaceae (Sabunağacıkimilər)

3

6

Saxifragaceae (Daşdələnkimilər)

2

15

Scrophulariaceae (Qurdağzıkimilər)

25

158 (163)

Simaroubaceae (Aylantkimilər)

1

1

Solanaceae (Badımcançiçəklilər)

12

32

Staphyleaceae ( Stafulakimilər)

1

2

Sterculiaceae (Sterkuliyakimilər)

1

1

Tamaricaceae (Yulğunçiçəklilər)

3

15

Tetradiclidaceae (Misirotukimilər)

1

1

Thymelaeaceae (Canavargiləsikimilər)

4

9

Tropaelaceae (Herikogülükimilər)

1

1

Tiliaceae (Cökəkimilər)

1

4

Ulmaceae (Qarağackimilər)

2

5

Umbeliferae (Çətirçiçəklilər)

67

183

Urticaceae (Gicitkənkimilər)

2

7

Valerianaceae (Pişikotukimilər)

4

31

Verbenaceae (Minaçiçəyikimilər)

3

4

Viburnaceae (Başınağacıkimilər)

1

4

Viscaceae (Bağamburckimilər)

2

2

Vitaceae (Üzümçiməklilər)

2

6

Violaceae (Bənövşəçiçəklilər) 

1

28

Zygophyllaceae (Həlməlkimilər)

2

4

Cəmi

854

3727