Sinif: Dicotyledoneae - İkiləpəlilər print
- Hüceyrəli formalar
- Üst aləm: Eucaryota
- Aləm: Plantae
- Alt aləm: Embryophyta
- Şöbə: Angiospermae və ya Magnoliophyta
- Sinif: Dicotyledoneae
Ali bitkilərin ən böyük sinfi olan bu taksondan hazırda 7 alt sinfə, 60 sıraya, 429 fəsiləyə və 10 000 cinsə aid olan 200 000 mindən çox növ təyin edilmişdir. Onlar, əsasən, rüşeymdə qarşı-qarşıya yerləşən iki ləpə (rüşeym yarpağı) olması ilə xarakterizə olunur. İkiləpəlilərdə kök mil kök sisteminə malikdir, rüşeym kökcüyü əsas kökə çevrilir. Rüşeymdən yuxarıya doğru gövdəcik və aşağıya doğru rüşeym kökcüyündən mil kök inkişaf edir. Kambi qatı olduğundan gövdələri qalınlaşır. Gövdədə ötürücü topaları gövdədə dairəvi şəkildə yerləşir. Yarpaqlarının damarlanması torvaridir. Çiçək üzvləri, əsasən, dairəvi düzülüşlü və 4 - 5 hissədən ibarət olur. İkiləpəlilər içərisində bitkilərin ağac və kol formaları daha çoxdur. Hazırda Azərbaycan florasında bu sinfin 130 fəsilə, 854 cins üzrə 3000-dən çox növü aşkarlanmışdır.
Azərbaycan florasının əsas ikiləpəliləri (A.Əskərov)
Fəsilə | Cinslər | Növlər |
Aceraceae (Ağcaqayınkimilər) | 1 | 14 |
Aizonaceae (Ayzonkimilər) | 1 | 1 |
Amaranthaceae (Pəncərçiçəklilər) | 3 | 13 |
Anacardiaceae (Sumaqkimilər) | 3 | 5 |
Apocynaceae (Kəndirçiçəklilər) | 3 | 5 |
Araliaceae (Daşsarmaşığıkimilər) | 1 | 4 |
Aristolochiaceae (Zəravəndkimilər) | 1 | 4 |
Asclepiadaceae (Quduzotukimilər) | 3 | 7 |
Asteraceae (Asterçiçəklilər) | 137 | 551 |
Aquifoliaceae (Şümşəkimilər) | 1 | 1 |
Azollaceae (Azollakimilər) | 1 | 1 |
Balsaminaceae (Balzaminkimilər) | 1 | 2 |
Basellaceae (Bazillakimilər) | 1 | 1 |
Berberidaceae (Zirinckimilər) | 4 | 11 |
Betulaceae (Tozağacıçiçəklilər) | 2 | 8 |
Biebersteiniaceae (Biberşteyniyakimilər) | 1 | 1 |
Bignoniaceae (Biqnoniyalar) | 4 | 8 |
Boraginaceae (Göyzəbankimilər) | 30 | 86 (100) |
Brassicaceae (Kələmçiçəklilər) | 74 | 248 |
Buddlejaceae (Budleyakimilər) | 1 | 2 |
Buxaceae (Şümşadçiçəklilər) | 1 | 4 |
Callitrichaceae (Suulduzukimilər) | 1 | 3 |
Calycanthaceae ( Kalikantkimilər) | 1 | 1 |
Campanulaceae (Zəngçiçəyikimilər) | 6 | 52 |
Cannabaceae (Kənafkimilər) | 2 | 3 |
Capparidaceae (Kövərkimilər) | 2 | 4 |
Caprifoliaceae (Doqquzdonkimilər) | 3 | 13 |
Caryophyllaceae (Qərənfilçiçəklilər) | 35 | 210 |
Celastraceae (Gərməşovkimilər) | 2 | 8 |
Celtidaceae (Dağdağankimilər) | 1 | 6 |
Ceratophyllaceae (Buynuzyarpaqkimilər) | 1 | 3 |
Chenopodiaceae (Tərəçiçəklilər) | 33 | 112 |
Cistaceae (Çobanqarğısıkimilər) | 2 | 9 |
Cneoraceae(Knerokimilər) | 1 | 1 |
Convolvulaceae (Sarmaşıqkimilər) | 4 | 12 |
Cornaceae (Zoğalçiçəklilər) | 2 | 5 |
Corylaceae (Fındıqçiçəklilər) | 2 | 5 |
Crassulaceae (Dovşankələmikimilər) | 7 | 31 |
Cuscutaceae (Qızılsarmaşıqkimilər) | 1 | 7 |
Cucurbitaceae (Boranıçiçəklilər) | 4 | 5 |
Dipsacaceae (Fırçaotukimilər) | 5 | 31 |
Datiscaceae (Dəliçətənəkimilər) | 1 | 1 |
Ebenaceae (Ebenaçiəçəklilər) | 1 | 3 |
Elaeagnaceae (İydəkimilər) | 2 | 6 |
Elatinaceae (Hüyəməçiçəklilər) | 2 | 2 |
Empetraceae (Şümrəkçiçəklilər) | 1 | 1 |
Ericaceae (Erikaçiçəklilər) | 2 | 6 |
Eucommiaceae (Eykomkimilər) | 1 | 1 |
Euphorbiaceae (Südləyənkimilər) | 7 | 53 |
Fabaceae (Paxlalılar) | 70 | 460 |
Fagaceae (Fıstıqçiçəklilər) | 3 | 11 |
Frankeniaceae (Sayqacotuçiçəklilər) | 1 | 2 |
Fumariaceae (Şahtərəkimilər) | 1 | 6 |
Gentianaceae (Acıçiçəkkimilər) | 6 | 22 |
Geraniaceae (Ətirşahçimçiçəklilər) | 3 | 35 |
Grossulariaceae (Rusalçasıkimilər) | 2 | 5 |
Globularicaea (Qlobulariyakimilər) | 1 | 2 |
Haloragaceae (Filqiləkimilər) | 1 | 2 |
Hamamelidaceae (Dəmirağacıçimçəklilər) | 1 | 1 |
Hippocastanaceae (Atşabalıdıkimilər) | 1 | 1 |
Hippuridaceae (Suşamcığıkimilər) | 1 | 1 |
Hydrangeaceae (Hortenziyakimilər)+ | 3 | 10 |
Hydrocaryaceae (Sufındığıkimilər) | 1 | 1 |
Hypericaceae (Dazıçiçəklilər) | 1 | 21 |
Juglandaceae (Qozçiçəklilər) | 3 | 6 |
Labiatae (Dodaqkimilər) | 42 | 228 |
Lauraceae (Lavrkimilər)+ | 2 | 3 |
Lentibulariaceae (Qovuqcakimilər) | 1 | 1 |
Linaceae (Zəyrəkkimilər) | 1 | 18 |
Lythraceae (Ağlarotkimilər) | 6 | 15 |
Magnoliaceae (Maqnoliyalar)+ | 1 | 2 |
Malvaceae (Əməköməcikimilər) | 10 | 35 |
Menyanthaceae (Suyoncasıkimilər) | 2 | 2 |
Meliaceae (Meliykimilər) | 1 | 2 |
Monotropaceae (Monotropakimilər) | 1 | 1 |
Myrtaceae (Mərsinkimilər)+ | 3 | 12 |
Nelumbonaceae (Şanagülləkimilər) | 1 | 1 |
Nitrariaceae (Şorgiləkimilər) | 1 | 2 |
Nyctaginaceae (Gecəçiçəyikimilər) | 1 | 2 |
Nymphaeaceae (Nilufərkimilər) | 1 | 2 |
Oleaceae (Zeytunkimilər) | 5 | 16 |
Onagraceae (Onaqrakimilər) | 4 | 21 |
Orobanchaceae (Kəhrəkimilər) | 4 | 65 |
Oxadidaceae (Turşəngkimilər) | 2 | 2 |
Paeoniaceae (Pionkimilər) | 1 | 3 |
Papaveraceae (Xaşxaşkimilər) | 7 | 46 |
Parnassiaceae (Ağtərəkimilər) | 1 | 1 |
Pedaliaceae (Küncütkimilər) | 1 | 1 |
Peganaceae (Üzərrikkimilər) | 1 | 1 |
Phytolaccaceae (Çiçəbaharkimilər) | 1 | 1 |
Plantagenaceae (Bağayarpağıkimilər) | 1 | 14 |
Platanacea (Çinarkimilər) | 1 | 2 |
Plymbaginaceae (Qurşunçiəklilər) | 4 | 25 |
Polygalaceae (Südotukimilər) | 1 | 9 |
Polygonaceae (Qırxbuğumkimilər) | 6 | 55 |
Portulacaceae (Pərpərənkimilər) | 1 | 2 |
Primulaceae (Novruzçuçəyikimilər) | 8 | 26 |
Punicaceae (Narkimilər) | 1 | 1 |
Pyrolaceae (Pirolakimilər) | 2 | 4 |
Ranunculaceae (Qaymaqçiçəklilər) | 23 | 97 |
Rezedaceae (Rezedakimilər) | 1 | 6 |
Rhamnaceae (Murdarçakimilər) | 5 | 10 |
Rosaceae (Gülçiçəklilər) | 29 | 195 |
Rubiaceae (Boyaqotukimilər) | 11 | 68 |
Rutaceae (Sədokimilər) | 9 | 21 |
Salicaceae (Söyüdçiçəklilər) | 2 | 25 |
Sambucusaceae (Kəndəlaşkimilər) | 1 | 3 |
Santalaceae (Kətəvkimilər) | 1 | 5 |
Sapindaceae (Sabunağacıkimilər) | 3 | 6 |
Saxifragaceae (Daşdələnkimilər) | 2 | 15 |
Scrophulariaceae (Qurdağzıkimilər) | 25 | 158 (163) |
Simaroubaceae (Aylantkimilər) | 1 | 1 |
Solanaceae (Badımcançiçəklilər) | 12 | 32 |
Staphyleaceae ( Stafulakimilər) | 1 | 2 |
Sterculiaceae (Sterkuliyakimilər) | 1 | 1 |
Tamaricaceae (Yulğunçiçəklilər) | 3 | 15 |
Tetradiclidaceae (Misirotukimilər) | 1 | 1 |
Thymelaeaceae (Canavargiləsikimilər) | 4 | 9 |
Tropaelaceae (Herikogülükimilər) | 1 | 1 |
Tiliaceae (Cökəkimilər) | 1 | 4 |
Ulmaceae (Qarağackimilər) | 2 | 5 |
Umbeliferae (Çətirçiçəklilər) | 67 | 183 |
Urticaceae (Gicitkənkimilər) | 2 | 7 |
Valerianaceae (Pişikotukimilər) | 4 | 31 |
Verbenaceae (Minaçiçəyikimilər) | 3 | 4 |
Viburnaceae (Başınağacıkimilər) | 1 | 4 |
Viscaceae (Bağamburckimilər) | 2 | 2 |
Vitaceae (Üzümçiməklilər) | 2 | 6 |
Violaceae (Bənövşəçiçəklilər) | 1 | 28 |
Zygophyllaceae (Həlməlkimilər) | 2 | 4 |
Cəmi | 854 | 3727 |
- Fəsilə: Calycanthaceae - Kalikantkimilər
- Fəsilə: Lauraceae - Lavrkimilər
- Fəsilə: Aristolochiaceae - Zəravəndkimilər
- Fəsilə: Nymphaeaceae - Suzanbağıkimilər
- Fəsilə: Ceratophyllaceae - Buynuzyarpaqkimilər
- Fəsilə: Nelumbonaceae - Şanagülləkimilər
- Fəsilə: Ranunculaceae - Qaymaqçiçəklilər
- Fəsilə: Berberidaceae - Zirinckimilər
- Fəsilə: Paeoniaceae - Pionkimilər
- Fəsilə: Papaveraceae - Xaş-xaşçiçəklilər
- Fəsilə: Phytolaccaceae - Çiçəbaharkimilər
- Fəsilə: Nyctaginaceae - Gecəçiçəyikimilər
- Fəsilə: Aizoaceae - Ayzonkimilər
- Fəsilə: Portulacaceae - Pərpərən
- Fəsilə: Basellaceae - Bazillakimilər
- Fəsilə: Molluginaceae - Molliqunlar
- Fəsilə: Caryophyllaceae - Qərənfilçiçəklilər
- Fəsilə: Amaranthaceae - Pəncərçiçəklilər
- Fəsilə: Chenopodiaceae - Tərəçiçəklilər
- Fəsilə: Polygonaceae - Qırxbuğumkimilər
- Fəsilə: Plumbaginaceae - Qurşunçiçəklilər
- Fəsilə: Hamamelidaceae - Dəmirağacıçiçəklilər
- Fəsilə: Eucommiaceae - Eykomkimilər
- Fəsilə: Platanaceae - Çinarkimilər
- Fəsilə: Buxaceae - Şümşətçiçəklilər
- Fəsilə: Fagaceae - Fıstıqçiçəklilər
- Fəsilə: Betulaceae - Tozağacıçiçəklilər
- Fəsilə: Corylaceae - Fındıqçiçəklilər
- Fəsilə: Juglandaceae - Qozçiçəklilər
- Fəsilə: Hypericaceae - Dazıçiçəklilər
- Fəsilə: Elatinaceae - Hüyəməcikçiçəklilər
- Fəsilə: Pyrolaceae - Pirolakimilər
- Fəsilə: Monotropaceae - Monotropakimilər
- Fəsilə: Ericaceae - Erikaçiçəklilər
- Fəsilə: Empetraceae - Şümrəkçiçəklilər
- Fəsilə: Ebenaceae - Ebenaçiçəklilər
- Fəsilə: Violaceae - Bənövşəçiçəklilər
- Fəsilə: Primulaceae - Novruzçiçəyikimilər
- Fəsilə: Tamaricaceae - Yulğunçiçəklilər
- Fəsilə: Frankeniaceae - Sayqaçotuçiçəklilər
- Fəsilə: Salicaceae - Söyüdçiçəklilər
- Fəsilə: Cucurbitaceae - Boranıçiçəklilər
- Fəsilə: Datiscaceae - Dəliçətənəkimilər
- Fəsilə: Capparaceae - Küvərçiçəklilər
- Fəsilə: Cruciferae - Xaççiçəklilər
- Fəsilə: Resedaceae - Rezedakimilər
- Fəsilə: Crassulaceae - Dovşankələmikimilər
- Fəsilə: Saxifragaceae - Daşdələnkimilər
- Fəsilə: Grossulariaceae - Rusalçasıkimilər
- Fəsilə: Parnassiaceae - Ağtərəkimilər
- Fəsilə: Hydrangeaceae - Hortenziyakimilər
- Fəsilə: Cistaceae - Çobanqarğısıkimilər
- Fəsilə: Tiliaceae - Cökəkimilər
- Fəsilə: Sterculiaceae - Sterkuliyakimilər
- Fəsilə: Malvaceae - Əməköməcikimilər
- Fəsilə: Ulmaceae - Qarağackimilər
- Fəsilə: Celtidaceae - Dağdağankimilər
- Fəsilə: Moraceae - Tutkimilər
- Fəsilə: Urticaceae - Gicitkankimilər
- Fəsilə: Cannabaceae - Kənafkimilər
- Fəsilə: Euphorbiaceae - Südləyənkimilər
- Fəsilə: Thymelaeaceae - Canavargiləsikimilər
- Fəsilə: Haloragaceae - Filqiləkimilər
- Fəsilə: Rosaceae - Gülçiçəklilər
- Fəsilə: Lythraceae - Ağlarotkimilər
- Fəsilə: Punicaceae - Narkimilər
- Fəsilə: Onagraceae - Onaqrakimilər
- Fəsilə: Trapaceae - Sufındığıkimilər
- Fəsilə: Myrtaceae - Mərsinkimilər
- Fəsilə: Leguminosae - Paxlalılar
- Fəsilə: Staphyleaceae - Stafulakimilər
- Fəsilə: Hippocastanaceae - Atşabalıdıkimilər
- Fəsilə: Aceraceae - Ağcaqayınkimilər
- Fəsilə: Sapindaceae - Sabunağacıkimikər
- Fəsilə: Tropaeolaceae - Herikgülükimilər
- Fəsilə: Cneoraceae - Knerokimilər
- Fəsilə: Rutaceae - Sədokimilər
- Fəsilə: Simaroubaceae - Aylantkimilər
- Fəsilə: Anacardiaceae - Sumaqkimilər
- Fəsilə: Linaceae - Zəyrəkkimilər
- Fəsilə: Oxalidaceae - Turşəngkimilər
- Fəsilə: Geraniaceae - Ətirşahçiçəklilər
- Fəsilə: Biebersteiniaceae - Biberşteniyakimilər
- Fəsilə: Balsaminaceae - Balzaminkimilər
- Fəsilə: Zygophyllaceae - Həlməlikimilər
- Fəsilə: Peganaceae - Üzərrikkimilər
- Fəsilə: Nitrariaceae - Şorgiləkimilər
- Fəsilə: Tetradiclidaceae - Misirotukimilər
- Fəsilə: Meliaceae - Meliyakimilər
- Fəsilə: Polygalaceae - Südotukimilər
- Fəsilə: Aquifoliaceae - Şümşəkimilər
- Fəsilə: Celastraceae - Gərməşovkimilər
- Fəsilə: Santalaceae - Kətəvkimilər
- Fəsilə: Viscaceae - Bağamburckimilər
- Fəsilə: Rhamnaceae - Murdarçakimilər
- Fəsilə: Elaeagnaceae - İydəkimilər
- Fəsilə: Vitaceae - Üzümçiçəklilər
- Fəsilə: Cornaceae - Zoğalçiçəklilər
- Fəsilə: Araliaceae - Daşsarmaşığıkimilər
- Fəsilə: Umbelliferae - Çətirçiçəklilər
- Fəsilə: Viburnaceae - Başınağacıkimilər
- Fəsilə: Sambucaceae - Kəndəlaşkimilər
- Fəsilə: Caprifoliaceae - Doqquzdonkimilər
- Fəsilə: Valerianaceae - Pişikotukimilər
- Fəsilə: Dipsacaceae - Fırçaotukimilər
- Fəsilə: Campanulaceae - Zəngçiçəyikimilər
- Fəsilə: Lobeliaceae - Firəngotukimilər
- Fəsilə: Menyanthaceae - Suyoncasıkimilər
- Fəsilə: Rubiaceae - Boyaqotukimilər
- Fəsilə: Gentianaceae - Acıçiçəkkimilər
- Fəsilə: Apocynaceae - Kəndirçiçəklilər
- Fəsilə: Asclepiadaceae - Quduzotukimilər
- Fəsilə: Solanaceae - Badımcançiçəklilər
- Fəsilə: Convolvulaceae - Sarmaşıqkimilər
- Fəsilə: Cuscutaceae - Qızılsarmaşıqkimilər
- Fəsilə: Boraginaceae - Göyzəbankimilər
- Fəsilə: Oleaceae - Zeytunkimilər
- Fəsilə: Buddlejaceae - Budleyakimilər
- Fəsilə: Scrophulariaceae - Qurdağzıçiçəklilər
- Fəsilə: Orobanchaceae - Kəhrəkimilər və ya Orabanşkimilər
- Fəsilə: Globulariaceae - Globulariyakimilər
- Fəsilə: Plantaginaceae - Bağayarpağıkimilər
- Fəsilə: Pedaliaceae - Küncütkimilər +
- Fəsilə: Bignoniaceae - Biqnoniyalar
- Fəsilə: Martyniaceae - Martiniakimilər
- Fəsilə: Lentibulariaceae - Qovuqcakimilər
- Fəsilə: Verbenaceae - Minaçiçəyikimilər
- Fəsilə: Callitrichaceae - Suulduzukimilər
- Fəsilə: Hippuridaceae - Suşamcığıkimilər
- Fəsilə: Labiatae - Dodaqçiçəklilər
- Fəsilə: Compositae - Mürəkkəbçiçəklilər